Wij mensen hebben rugpijn sinds we rechtop lopen. Maar liefst 80% van ons heeft wel eens last van rugpijn. Het vervelende van rugpijn is, dat het vaak onduidelijk is waar de pijn precies vandaan komt. Het is voor ons dokters dan ook vaak moeilijk een goede diagnose te stellen. Onder andere daardoor is het ook lastig een juiste behandelmethode te kiezen. Er zijn veel verschillende mogelijkheden: rust, fysiotherapie, manuele therapie, medicijnen, injecties, een operatie of acupunctuur en/of acupressuur.
We kunnen de volgende driedeling gebruiken om rugpijn grofweg in te delen:
- Acute rugpijn, zoals spit en hernia
- Symptomatische rugpijn
- A-specifieke rugpijn, komt het meeste voor
1. Acute rugpijn is een pijn die ineens in de rug, veelal in de onderrug, schiet. De pijn lijkt er meestal zonder enige aanleiding in te schieten. Toch ontstaat deze pijn bij de meeste mensen op momenten wanneer zij langere tijd in een en dezelfde, vaak verkeerde, houding hebben gestaan of gezeten. De pijn is in de meeste gevallen vrij hevig.
We denken dat de oorzaak van acute rugpijn vaak ligt in kleine scheurtjes die door de verkeerde en/of de te langdurige houding ontstonden in een tussenwervelschijf. Aan die oorzaak kunnen we niet zoveel doen. Wel kunnen we iets aan de pijn doen. Dat kan met pijnstillers of met behulp van acupunctuur.
Een bekende vorm van acute rugpijn is spit. De pijn komt dan uit de spieren, meestal die van de grote spieren rond de ruggengraat. Bij spit is het verstandig de rug een tijdje te ontzien en wat rustiger aan te doen. Dagenlang bedrust houden raden we niet aan omdat de rug daar alleen maar stijver van wordt. Pijnstillers of acupunctuur helpen tegen de pijn. Massage kan helpen om de spieren weer soepel te maken. Het is wel belangrijk dat u bij spit snel actie onderneemt om te voorkomen dat het chronisch wordt.
Als acute rugpijn ook uitstraling van de pijn naar de benen tot gevolg heeft, kan het zijn dat u een hernia heeft. Bij een hernia stulpt de binnenste ring van een tussenwervelschijf naar buiten. Deze uitstulping kan zenuwen beknellen die naar de benen lopen. Daardoor heeft iemand met een hernia vaak last van een uitstralende pijn naar de benen. Zoals ik u de vorige keer al vertelde, zijn met acupressuur veel hernia's op een relatief gemakkelijke manier te verhelpen. Vaak kunnen we met acupressuur zelfs een operatie voorkomen. Dat doe je door met je vingers een zachte druk uit te oefenen op acupunctuurpunten naast de betreffende wervels. Vervolgens laat je de patiënt een aantal keren van links naar rechts om zijn lengte-as roteren: een heel simpele beweging. Maar door de combinatie met de zachte druk die je uitoefent, wordt de ruimte tussen de wervels groter. Je “kraakt” het lichaam dus niet. Integendeel: je werkt op een “vriendelijke” manier, zodat tussenwervelschijf meer ruimte krijgt. Daardoor trekt de hernia zichzelf in een groot aantal gevallen terug en beknelt zo geen enkele zenuw meer. Het lichaam herstelt zo als het ware zichzelf.
2. We spreken van symptomatische rugpijn als er een duidelijke oorzaak van de pijn aan te wijzen is. Bijvoorbeeld een ontsteking van een wervel of tussenwervel. Echter hoe zo'n ontsteking is ontstaan, daar komen wij medici meestal niet achter. Vaak is er sprake van een “alledaagse” bacterie. Symptomatische rugpijn kan echter ook een ernstige oorzaak hebben, zoals een tumor in de botten of de wervels.
3. A-specifieke rugpijn komt het meest voor. Het lastige van deze vorm van rugpijn is dat er geen duidelijke oorzaak aan te wijzen is en daardoor denkt men vaak dat er geen therapie voorhanden is. In een aantal gevallen is de pijn binnen drie maanden verdwenen maar vaak houden de klachten langer aan. Dan noemen we deze klachten chronische rugklachten. De meeste mensen met rugklachten hebben last van deze vorm van rugpijn. Door deze rugklachten kunnen zij vaak niet werken. Daardoor is a-specifieke rugpijn ook een maatschappelijk probleem geworden. We zien dan ook dat er veel druk op mensen met dit type rugklachten wordt uitgeoefend.
Mede daardoor zijn deze klachten vaak een groot persoonlijk drama. Immers er wordt nogal eens gesuggereerd dat het: “tussen uw oren zit.” Verder wordt vaak openlijk gezegd dat: “het in uw pijnbeleving veel uitmaakt hoe u met de pijn omgaat”. Mijn patiënten horen dit toch vaak als: “als u nou wat flinker zou zijn, zou het een stuk beter met u gaan”. Of ze horen het als: “eigenlijk is het uw eigen schuld dat u zo'n pijn heeft”. Dat is nou niet iets wat erg prettig is om te horen, als je: “verrekt van de pijn”, zoals een patiënt gisteren nog tegen mij zei.
Doordat je met acupunctuur de aanmaak van lichaamseigen pijnstillers, zoals endorfinen, stimuleert, blijkt acupunctuur een effectieve remedie tegen pijnen. Zowel bij acute, symptomatische als bij a-specifieke rugpijn. Veel van mijn patiënten vinden het prettig dat ze geen medicijnen hoeven te slikken, maar dat hun eigen lichaam het pijnstillende werk doet. Ook omdat ze zo geen last van bijwerkingen hebben.
Omdat je met acupunctuur ook de aanmaak van lichaamseigen ontstekingremmende stoffen kunt stimuleren, kan je acupunctuur tegelijkertijd laten werken op de ontstekingen bij symptomatische rugpijn. Daarnaast kunnen we met acupressuur vaak verschuivingen van wervels, bekkenscheefstanden of uitstulpingen, zoals hernia's, verhelpen.