Volgens hersenonderzoeker professor Dick Swaab kan acupunctuur méér zijn dan een placebo-effect. De wereldberoemde wetenschapper en arts komt tot die conclusie in zijn werk “Wij zijn ons brein”. Dit boek staat al maanden op nummer één in de boeken top tien. U vraagt zich misschien af wat dat ook weer was, een “placebo-effect?” Welnu, een placebo-effect is een positief psychisch effect dat optreedt door vertrouwen in de heilzame werking van een behandeling of geneesmiddel. Bijvoorbeeld: onze hoofdpijn wordt minder nadat we een pilletje innamen. Dan is dat pilletje een placebo, als er geen werkzame stof in zat, terwijl we dachten van wél.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het placebo-effect optreedt bij álle geneesmiddelen en behandelingen. Door de verwachting die we hebben, als we een pilletje nemen, ontstaat er een bepaald effect in onze hersenen. Die verandering zorgt ervoor dat we ons vaak beter gaan voelen. Daarop is geneesmiddelen-onderzoek ook gebaseerd. Échte geneesmiddelen moeten beter presteren dan het placebo-effect om over "medicinale werkzaamheid" te kunnen spreken.
Professor Swaab bespreekt in zijn boek wetenschappelijke studies naar de effecten van acupunctuur op osteo-artritis van de knie en migraine. Ook bespreekt hij verschillende hersenonderzoeken, waaronder een studie met een beeldvormende methode, de PET scan. Uit die proef bleek dat: “de acupunctuurnaald een specifiek fysiologisch effect kan hebben dat losstaat van de verwachting van de patiënt.”
Ook verwijst professor Swaab naar verschillende dierproeven die aangeven dat acupunctuur-naalden specifieke biologische effecten hebben. Zo gebruikten wetenschappers elektro-acupunctuur om pijnen bij ratten te stillen. Dat liet bij die ratten een verhoging zien van een bepaald hormoon: vasopressine.
Nu ben ik geen onderzoeker, maar een dokter die zijn patiënten heel graag van pijnen, ontstekingen en andere klachten afhelpt. Dus kan ik alleen maar spreken over wat ik in mijn praktijk meemaak. Eerlijk gezegd, sta ik van de resultaten soms zelf ook nog te kijken. Zo had ik het afgelopen half jaar drie patiënten met fantoompijn. Dat is pijn aan een ledemaat dat is afgezet. Vermoedelijk is de representatie van dat, inmiddels dus afwezige, ledemaat in de hersenen nog aanwezig. Waarschijnlijk komt daar dan ook de pijn vandaan. Heel blij, maar ook wat verbaasd, was ik, dat alle drie de patiënten binnen acht behandelingen van hun pijn waren bevrijd! Wonder of wetenschap? Ik denk het laatste. Ook al is er de laatst jaren veel wetenschappelijk onderzoek naar de werking en de effecten van acupunctuur gedaan, er is nog veel meer nodig. Mijn verwachting is dat uiteindelijk het “raadsel” rond acupunctuur meer en meer ontsluiert zal worden. Dat er ook een “gewone” westerse, wetenschappelijke verklaring voor is.